
BOHOL ISLAND SIGHTSEEING - In Travel or In Tour
ADLAW - USA KA ADLAW NGA NAGLATAGAW UG PASUROY-SUROY
'SANDUGO" BLOOD COMPACT SITE
LOAY TOWN - TOWN OF FRIENDSHIP
_JPG.jpg)
"SANDUGO" Blood Compact Site
lokasyon: Hinawanan, Lungsod sa Loay, Bohol Island
Ang National Historical Institute Marker sa Sandugo. Ang pruweba nga didto sa Loay, Bohol ang Blood Compact o Sandugo nahitabo niadtong Marso 25, 1565 isip mga ebidensya nga nakit-an ug haum sa deskripsyon nga nasulat sa libro (Colleccion De Documentos De Ultramar), dinhi niining libroha ang ekspedisyon ni Heneral Legazpi. gisulat ug girekord. Ang Deep Well taliwala sa duha ka suba.






Ginganlan kini isip Sikatuna’s Well nga gitukod mga 1200 A.D. ug hangtod karon anaa gihapon ug makita sa Hinawanan Loay, Bohol. Niining atabay ang mga tawo ni Heneral Legazpi nagkuha ug tubig ug namalit sa ilang galleon.
a fan post only!
photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
BLOOD COMPACT COMMEMORATIVE SHRINE

Blood Compact Commemorative Shrine
lokasyon: Bool District, Tagbilran City, Bohol Island
Ang commemorative shrine sa siyudad nga gipahinungod sa makasaysayanong panghitabo tali ni Miguel Lopez de Legaspi ug Rajah Sikatuna nagpahigayon og blood compact niadtong Marso 16, 1565. Kining maong aksyon nagpasabot unta og kalinaw ug panaghigalaay tali sa mga langyaw ug lumad sa Bohol.
Ang istorya gikan sa karaang mga tawo nagsulti nga -
[Ang "Isang Dugo" nga ritwal o sandugo sulod sa barko sa Galleon nagsugod gikan sa baybayon sa Hinawanan, Loay hangtod sa baybayon sa lungsod sa Alburquerque, Baclayon, Bool, Lungsod sa Tagbilaran.]
Niadtong Nobyembre 21, 1564, si El Adelantado Gobernador-Heneral Miguel López de Legaspi nangulo sa usa ka ekspedisyon (ika-3 nga ekspedisyon) ug mibiya sa Barra de Navidad, Mexico (kanhi Nueva España) sa pagpangita sa mga panakot ug sa Spice Islands nga gisugo ni Viceroy Luis de Velasco pinaagi sa harianong mando ni Haring Philip II sa Espanya. Kauban niya ang mga prayleng Augustinian, mga sundalo, apo ni Legaspi, ang umaabot nga Gobernador-Heneral, usa ka naluwas sa 1521 nga paglibot ni Magellan, ug kapin sa 200 ka uban pa. Ang ekspedisyon gilangkoban sa Capitana, nga gisakyan ni Legazpi ug Urdaneta, ang mga galyon nga San Pablo ug San Pedro, ug ang mga barko sa San Juan ug San Lucas.
Ang ekspedisyon nakaabot sa Guam niadtong Enero 23, 1565; Samar ug Leyte niadtong Pebrero 13; Limasawa niadtong Marso 9; ug Camiguin niadtong Marso 11 (sila adunay mahigalaon nga relasyon sa mga lokal nga hepe sa matag indianized island kingdom). Niadtong Marso 14, misuway sila pag-abot sa Butuan, apan subo nga nasinati sa ekspedisyon ang usa ka tropikal nga bagyo ug gipaanod ang ilang mga barko sa kusog nga hangin balik sa camiguin unya gihangyo ni Governador Heneral ang iyang lumad nga giya (indio) nga mangita ug kapuy-an sa isla. Niadtong Marso 15 sa kadlawon, niabot sila sa kadagatan sa Jagna, Bohol ug nisugo og gaan nga barko, San Juan nga mopaingon sa Butuan, samtang ang uban magpaabot kanila sa Bohol. Samtang didto sa Bohol, ilang nadakpan ang usa ka Bornean nga parao (barko), nga gimaneho ni Tuasanmalea, usa usab ka Borneo ug gihangyo nga tultolan sila og maayong dapit aron ayohon ang ilang naguba nga barko tungod sa bagyo ug magpasilong samtang nagpaabot sa ilang gaan nga barko gikan sa Butuan nga mobalik.Niadtong Marso 19, 1565, midunggo sila sa Hinawanan Bay ug ang uban daplin sa dakong suba sa Loay, Bohol.
Nagbantay sa posibleng bayolenteng reaksyon sa mga lumad sa isla, gitahasan ni Legaspi si Tuasanmalea nga pangitaon ang hepe sa isla aron makig-alyansa kanila, nga nagpasiugda nga dili sila mga barbarong Portuges apan malinawon nga mga Katsila. Ang Tuasanmalea miagi sa suba sa Loboc gikan sa Hinawanan Bay (karon bahin sa Villalimpia, Loay), palayo sa Himilian (Jimilian), ang lingkoranan sa gobyerno ni Datu Sigala. Apan, niadtong panahona, si Sigala wala sa Himilian. Hinuon, giabi-abi siya ni Rajah Sikatuna ug giingnan ang piloto nga paadtoon ang ilang kumander (Legaspi) aron makig-uban niya sa Sandugo aron masirado ang ilang alyansa. Apan, sa pagbalik ni Tuasanmalea, gidala na lang niya si Santiago de Garnica, ang constable-in-charge sa tubig sa Capitana. Kay nasayod nga dili si Garcina ang ilang lider, gitugotan lang ni Sikatuna ang iyang anak nga magpa-blood compact sa kanhi. Misugot dayon si Sikatuna nga molakaw paingon sa baybayon aron makigkita kang Legaspi.
Pagkasunod buntag, si Rajah (Datu) Sikatuna, uban sa mga manggugubat ug mga babaye miabot sa baybayon sa Hinawanan. Gisugat sila sa mga Katsila ug sa kataposan mihangyo kang Sikatuna nga mosakay kang San Pedro ug makigtagbo kang Legaspi. Uban sa pipila ka mga Katsila nga nagpabilin sa baybayon, si Sikatuna miuyon nga mosakay sa flagship uban sa 4 ka kauban: Sibumanglar (Si Bumanglar), Ximongoi (Si Mungoy) usa ka isla nga lumad, usa ka Bornean nga tighubad, ug Magut, usab usa ka Bornean (Kini nga mga Bornean anaa na sa isla). Kining 4 ka mga kauban mi-execute og 4 ka affidavits atubangan ni Hernado Riquel, ang chief clerk ni Legaspi alang sa administrative matters. Ang mga affidavit nagsaysay sa mga detalyadong panghitabo sa panahon sa pag-atake sa mga Portuges ug Ternatean sa Bool Kingdom niadtong 1563.
Sa baybayon sa Hinawanan Bay, Loay, Bohol ug sa punoan nga San Pedro, si Rajah (Datu) Sikatuna misulti kang Governador Heneral sa paghimo sa "usa ka dugo" nga ritwal sa iyang lingkoranan sa gobyerno sa Baclayon (karon naglangkob sa mga dapit sa Alburquerque, Balilihan, Corella, Sikatuna ug bahin sa Bool, Tagbilaran City), apan ang Governador Heneral miinsister unya sa ulahi si Rajah Sikatuna miuyon nga himuon ang "usa ka dugo" nga ritwal sulod sa barko samtang naglawig paingon sa kasadpang baybayon sa isla sa iyang dapit sa gobyerno - ang simbolikong Pacto Ang de Sangre (Sandugo) tali ni Rajah Sikatuna ug Gobernador-Heneral Miguel López de Legaspi gihimo, nagtak-op sa unang kasabotan sa kalinaw ug panaghigalaay niadtong Marso 25, 1565.
Human sa "sandugo", mitugpa ang barko sa kabaybayonan atubangan sa isla sa Panglao, nga naglakip na sa lungsod (karon sa Baclayon - Bool, Tagbilaran City). Sa baryo sa baybayon, usa sa kinadak-ang komunidad sa pinuy-anan ug lingkoranan sa gobyerno ni Rajah Sikatuna, gisaulog sa duha ka kampo ang ilang unang kasabotan sa kalinaw ug panaghigalaay diha sa pagbinayloay sa malipayong paghimo, pagbinayloay ug panag-ambitay sa pagkaon, ilimnon, arte sa matag kultura.
Laing blood compact ang gihimo, ning higayona tali ni Legaspi ug Datu Sigala, ang hepe sa Loboc niadtong Marso 28, 1565. Kining Sandugo giingong mas consequential kay sa una sanglit gihimo man kini sa mas tradisyonal nga paagi. Ang bino nga gigamit atol sa ilang blood compact mao ang lumad nga Tubâ (palm toddy) nga gisagol sa Hangot (coconut shell cup) imbes nga Spanish goblet. Gipaambit usab ni Sigala ang usa ka cantaro (mga 4 ka galon) sa tubâ ug usa ka lumad nga lechon sa mga Katsila, nga nagpasabot sa pagkamaabiabihon ug pagkamanggihatagon sa mga Pilipino ngadto sa langyaw nga mga kultura.
Samtang didto pa sa Bohol, nagpadala si Legaspi og frigate aron pagsuhid sa mga isla sa Sugbo. Bisan pa, ang gamay nga ekspedisyon nag-angkla sa Moroland sa Rajahnate sa Sugbo, apan wala midunggo sa baybayon tungod sa pagsupak sa mga lumad. Ang grupo sa frigate mibalik sa Bohol ug gipahibalo ang Governador General bahin sa sitwasyon. Nakahukom si Legaspi nga dad-on ang tibuok barko sa Sugbo ug mangayo og tabang ug dihadiha sa Sigala ug Sikatuna aron kuyogan ang iyang mga sundalong Espanyol. Ang lokal nga mga hepe miadto sa cebu sakay sa usa ka dako nga armadong sakayan nga nagdala sa ilang labing maayo nga walay kahadlok nga mga manggugubat nga miapil sa mga armada sa Espanya. Niadtong Abril 27, 1565 diin ilang gipildi si Rajah Tupas, nga nagtukod sa unang kolonya sa Espanya sa Pilipinas, ang Villa del Santísimo Nombre de Jesús ("Binutong sa Labing Balaan nga Ngalan ni Jesus") ug gideklarar kini isip iyang unang kapital.
"Motuo Kini o Dili"
fan post lang!
("One Blood" o blood compact nga gihimo sulod sa galleon - Original Art ni Juan Luna)


.jpg)






photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
BOHOL BUTTERFLY (GARDENS, DOME, SANCTUARIES)
_JPG.jpg)
Butterfly Gardens Butterfly Dome, and Butterfly Santuaries
Sikat na lokasyon::
>Bohol Habitat Conservation Center, Lungsod sa Bilar
>Bohol Birds and Butterfly Kingdom: Lungsod sa Loboc
>Bohol Lemur ug Butterfly, Lungsod sa Loay
>Bohol Python and Wildlife Park, Lungsod sa Baclayon
>Butterfly Dome, Sagbayan Peak maoy usa ka bukid nga resort ug sentro sa kalingawan, Lungsod sa Sagbayan
Ang pagpananom sa alibangbang maoy usa ka paagi sa paghimo, pagpalambo, ug pagmentinar sa puy-anan sa mga lepidopteran lakip na ang mga alibangbang, skippers, ug mga anunugba. Ang mga alibangbang adunay upat ka lahi nga yugto sa kinabuhi—itlog, ulod, chrysalis, ug hamtong. Aron masuportahan ug masustiner ang populasyon sa alibangbang, usa ka sulundon nga tanaman sa alibangbang adunay puy-anan alang sa matag yugto sa kinabuhi.








photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
LOAY FLOATING RESTAURANT - RIVER SAFARI @ LOBOC RIVER-A

Rio Verde Floating Restaurant
lokasyon:lungsod sa Loay:
Nalingaw sa Cruise
Ang cruise subay sa suba sa Loboc sa lungsod sa Loay adunay usa ka musikero nga naglingaw sa mga bisita sakay sa floating restaurant. Usa ka lamiang buffet ang gisilbi ug ang mga bisita makakaon sa ilang kasingkasing nga kontento. Labing maayo usab nga malingaw sa talan-awon sa suba, pasagdan ang mga mata sa pagtan-aw sa lunhaw nga mga dahon sa nipa sa daplin sa suba, pagpaminaw sa malinawon nga katubigan ug sa kalmado nga huyohoy sa hangin, o sa huni sa mga langgam ug mga tingog gikan sa ubang mga insekto.
Ati Tribe Village
Ang highlight sa Loboc river cruise sakay sa usa sa mga bangka sa Rio Verde Floating Restaurant sa Loay mao ang pagbisita sa Ati tribe village duol sa utlanan sa Loay ug Loboc towns. Gihatagan ug pipila ka minuto ang mga bisita aron makig-uban sa mga lumad nga namalhin gikan sa isla sa Panay sa kasadpang bahin sa Kabisay-an. Ang mga lumad nga Ati malingaw sa paglingaw sa mga turista pinaagi sa ilang pagbunal sa tambol, pagsayaw, pagtabyog sa pisi, mga butiki, pagpamusil sa target, ug pagpamaligya og souvenir nga mga pana ug mga pana. Sa baylo sa talan-awon, ang mga turista gilauman nga mohatag og madagayaon nga tip tungod kay kini nagsuporta sa mga panginahanglan sa mga tribo.










photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
LOBOC FLOATING RESTAURANT - RIVER CRUISE @ LOBOC RIVER-B
.jpg)
Loboc Floating Restaurant
lokasyon:lungsod sa Loboc:
Nalingaw sa Cruise
Kini kasagaran naglakip sa usa ka ubay-ubay nga buffet nga paniudto, o panihapon nga gisilbi diha mismo sa balsa. Ang naglutaw nga restawran adunay mga mag-aawit ug musikero nga sakay sa pag-awit sa mga bisita samtang nalingaw sila sa mga sikat nga pinggan nga Pilipino.
Ang cruise sa suba nagsugod gikan sa "Bridge to Nowhere" duol sa Simbahan ni San Pedro. Sa tunga-tunga sa 1 ka oras nga cruise, ang balsa mihunong atubangan sa usa ka dako nga payag alang sa usa ka mubo nga pasundayag sa daghang mga mag-aawit ug mananayaw nga nagsul-ob sa tradisyonal nga baro't saya. Ang balsa naglihok subay sa suba hangtod nga nakaabot sa gamay nga bahin sa Busay Falls, diin kini nagmaniobra alang sa pagbalik nga biyahe.







photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
BOHOL TARSIER
EE.jpg)
Bohol Tarsier Conservation and Santuaries
Sikat na lokasyon::
>Philippine Tarsier Foundation, Inc.: Lungsod sa Corella
>Bohol Tarsier Conservation Area: Lungsod sa Bilar
>Zoocolate Thrills and Theme Park, Lungsod sa Loboc
>Tariers @ Sagbayan Peak maoy usa ka bukid nga resort ug sentro sa kalingawan, Lungsod sa Sagbayan
Ang mga Tarsier (/ ˈtɑːrsiərz / TAR-see-ərz) maoy mga haplorhine nga unggoy sa pamilyang Tarsiidae, nga mao, mismo, ang nag-inusarang naglungtad nga pamilya sulod sa infraorder nga Tarsiiformes. Bisan pa nga ang grupo, sa una nga kasaysayan, mas kaylap sa tibuok kalibutan, ang tanan nga mga espisye nga buhi karon limitado sa Maritime Southeast Asia,
Ang mga espisye nga makit-an sa Bohol usa ka talagsaon ug talagsaon nga gamay nga mananap, nga naghimo niini nga lisud nga makit-an. Kini mosukod ug mga upat ngadto sa lima ka pulgada ang gitas-on ug motimbang ug mga 113 ngadto sa 142 gramos.







photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
MAN-MADE FOREST

Bohol Man-made Forest
Sikat na lokasyon::
>Man-made Forest: Lungsod sa Loboc
>Man-made Forest: Lungsod sa Bilar
Natukod sa tunga-tunga sa ika-20 nga siglo, kini nga lasang adunay mga punoan sa mahogany, mga agianan ug mga viewing deck.
Ang Bilar Man-Made Forest sa Bohol gisugdan isip proyekto sa reforestation sa sayong bahin sa ika-20 nga siglo. Naglangkob sa 50 ka ektarya, kini kabahin sa paningkamot sa gobyerno sa Pilipinas aron matubag ang erosion, deforestation, ug degradation sa yuta.
Ang Bohol Mahogany Forest, usa ka bagang kalasangan nga nagsangkad og duha ka kilometro subay sa utlanan sa mga lungsod sa Loboc ug Bilar sa Bohol. Ang kalasangan kasagaran gilangkoban sa puti ug pula nga mga punoan sa mahogany. Kabahin kini sa proyekto sa reforestation nga gisugdan kapin sa 50 ka tuig na ang milabay.
Inigsulod sa lasang, mamatikdan nga kalit nga mag-usab-usab ang temperatura, ilabina panahon sa ting-init. Sa diha nga ang usa anaa sa ilawom sa landong sa mga kahoy, ang tanan mobugnaw.




photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia
BOHOL GREEN HILLS "a.k.a " Chocholate Hills @ Summer

Mga sikat nga destinasyon sa turista sa Chocolate Hills
Sikat na lokasyon::
>Carmen View Deck: Lungsod sa Carmen
>Carmen Chocolate Hills ground: Lungsod sa Carmen
>Sagbayan Chocolate Hills ground: Lungsod sa Sagbayan
>Sagbayan Peak View Deck: Lungsod sa Sagbayan
>The Captain's Peak Garden and Resort ground: Lungsod sa Sagbayan
Ang Chocolate Hills (Cebuano: Mga Bungtod sa Tsokolate, Filipino: Mga Sokolateng Burol o Mga Burol na Tsokolate) maoy usa ka geological formation sa lalawigan sa Bohol sa Pilipinas. Adunay labing menos 1,260 ka mga bungtod, apan mahimo nga adunay ingon ka daghan sa 1,776 ka mga bungtod nga mikaylap sa usa ka lugar nga sobra sa 50 square kilometers (20 sq mi). Gitabonan sila sa berde nga sagbot nga nahimong sama sa tsokolate nga kape sa panahon sa ting-init, busa ang ngalan.
Anaa sila sa listahan sa Philippine Tourism Authority sa mga destinasyon sa mga turista sa Pilipinas; gideklarar sila nga ikatulo nga National Geological Monument sa nasud ug gisugyot nga ilakip sa UNESCO World Heritage List.
Ang Chocolate Hills ug ang mga dapit sa sulod, palibot, ug palibot niini nahimutang sa mga lungsod sa Carmen, Batuan, Sagbayan, Bilar, Valencia ug Sierra Bullones









photo © roger "rovi" vicente
Inside Bohol Island/ Laag Sa Isla-Bohol/ Isla Boholandia